De Mexicaanse koorts

Na de uitbraak van het H1N1 virus vorig jaar, lijkt er nu een nieuwe ziekte rond te waren in Mexico. Het immer aanhoudende drugsgeweld. Ontvoeringen van politici. Het langzame herstel van de economie. De dreigende milieuschade door de olievlek in de Golf van Mexico. Het maakt de Mexicaanse bevolking even niets meer uit. De totale bevolking lijkt geïnfecteerd te zijn met de WK-koorts. Het wereldkampioenschap voetbal is namelijk begonnen en de prestaties van bondscoach Javier Aguirre en zijn elftal bepalen momenteel het wel en wee van de Mexicaanse natie. Menig regeringsleider is verheugd met de afleiding die het topevenement in Zuid-Afrika biedt, maar voor president Felipe Calderón is het toernooi meer dan een welkome time-out.

Slachtoffers van de WK-koorts

De populariteit van de Mexicaanse regering bevindt zich immers ver onder het nulpunt. Op het gebied van veiligheid gaat veel mis. Ondanks de inzet van vele militairen en politie-eenheden lukt het Calderón maar niet om het buitensporige drugsgerelateerde geweld te beteugelen en zelfs hoogwaardigheidsbekleders zijn hun leven niet meer zeker. De economische dreun die vorig jaar werd ontvangen is nog niet geheel verwerkt en de werkloosheid blijft stijgen. De fiducie die het Mexicaanse volk in haar leiders heeft, is logischerwijs erg gering. Ondanks het feit dat de Mexicaanse natie dit jaar haar 200-jarige bestaan viert, zijn de Mexicanen dus allerminst in een jubelstemming. De regering heeft voor deze viering grootst uitgepakt met allerlei festiviteiten en patriottistische retoriek en symboliek, maar het laat de Mexicanen vooralsnog koud. Waar de Mexicanen wél warm voor lopen is het voetbal; samen met het rooms-katholieke geloof, de grootste religie van Mexico. Niemand luistert echter in deze dagen naar aartbisschop Norberto Rivera, maar alleen maar naar bondscoach Javier Aguirre. Dat hij enkele maanden terug in de Spaanse media verklaarde dat Mexico jodido (naar de klote) is, is hem inmiddels vergeven; zolang het team maar presteert. Na een enigzins moeizame kwalificatie voor het toernooi lag het vertrouwen in het Mexicaanse elftal desondanks echter niet veel hoger dan het vertrouwen in de regering. Na decennia lang te zijn voorgelogen door haar leiders, lijkt het Mexicaanse volk inmiddels standaard een houding aangenomen te hebben van ´ver para creer´ (eerst zien, dan geloven).

Wist je dat... (deel 3)

• …Mexicaans geen taal is maar dat het Spaans de officiële taal is in Mexico?
• …Mexico-Stad met jaarlijks 10 moorden per 100.000 inwoners erg laag scoort wanneer je het vergelijkt met andere grote steden in de wereld?
• …Mexicanen vaak wordt verweten lui te zijn maar dat er maar zes officiële feestdagen zijn en men slechts zes vakantiedagen per jaar heeft?
• …het eten in de Mexicaanse restaurants in Nederland weinig lijkt op en totaal niet smaakt naar de echte Mexicaanse gerechten?
• …in Mexico het concept van hangjongeren die mensen zonder reden lastig onbekend is?

Naco

Zoals veel mensen vind ik mijzelf terug werkzaam in een baan die weinig tot niets met mijn studie te maken heeft. Mijn opleiding, Talen en Culturen van Latijns-Amerika, heeft me naar Mexico gebracht maar ik verdien mijn geld al werkende in de verkoopafdeling van een multinational. Academisch is het werk niet, maar ik heb het er uitstekend naar mijn zin. Sinds kort ben ik de enige buitenlander op de werkvloer, maar zoals eerder beschreven, word ik gezien als een Mexicaan. Eén collega, Héctor, valt echter wel uit de toon. De meeste collega´s zijn van mijn leeftijd en met zijn 50 jaar is Héctor met afstand de nestor van de afdeling. Het is echter niet zijn leeftijd, maar zijn houding die hem de bijnaam el naco heeft bezorgd. De Mexicanen zijn dol op het gebruik van bij- en koosnamen, maar naco wil niemand genoemd worden.

Naco is een typisch Mexicaans woord dat wordt gebruikt om een individu aan te duiden dat afwijkend sociaal gedrag vertoont. In de Mexicaanse maatschappij, waar klassenonderscheid zeer sterk aanwezig is, werd deze term voorheen vooral door de elite gebruikt om de arme en ook de inheemse bevolking in een minachtende manier te omschrijven. Een naco is volgens hen iemand die slechtgemanierd, weinig eloquent en slecht gekleed is en bovendien een povere tot geen culturele smaak heeft. Tegenwoordig wordt de term ook regelmatig toegepast op de nouveau riche. Het woord is te vergelijken met het Amerikaanse redneck of het Nederlandse tokkie maar gezien het evidente klassenonderscheid en bijbehorende discriminatie, heeft de term in Mexico een veel heftigere lading.

Het is echter geen wonder dat Héctor deze bijnaam toegedicht heeft gekregen. Hij is verwaand, egoïstisch, een drinker, slecht gekleed en benijdt andermans succes. Aangezien hij één van de beste verkopers was, vertrok hij naar het hoofdkantoor in Spanje voor een interne opleiding. Zijn abjecte houding werd daar ook door de algemeen directeur waargenomen met een degradatie als gevolg. Zoals men in Mexico zegt: ¨Naco naciste, naco moriste (als je geboren wordt als een naco, zal je ook sterven als één). En ik? Ik krijg deze week promotie.

P.S. de foto is een anonieme naco..niet Héctor


Geschreven voor La Chispa